De president van Argentinië, Javier Milei is de grondlegger van een ware omwenteling in dat land.
Z’n uitspraak “No hay plata” (“Er is geen geld”)1 — is in Argentinië een symbool geworden van z’n radicale economische hervormingen die het land moeten loswrikken van de ijzeren greep van de socialistische uitdeel-cultuur.
Hij heeft na één jaar aan het hoofd van dit land, de macht van de centrale bank gebroken en de schuld gebaseerde economie van de socialistische regeringen beginnen omkeren.
Die “No hay plata”-uitspraak, van Javier Milei, is inmiddels zelfs verwerkt in technonummers, en het vat perfect de kern van zijn boodschap samen: de kas is leeg en er is geen ruimte voor illusies meer. Het is populair, maar tegelijk ook omstreden, aangezien vele mensen hun job op overbodige ministeries zijn kwijtgespeeld, bijvoorbeeld.
De bluts komt met de buil, na een langdurig beleid zonder veel visie, waarbij ‘printen” van extra geld (en tornehoge inflatie), of het lenen op internationale markten de norm was geworden.
Velen in dat land wisten wel dat het al lang aan het verrotten was, maar konden niet veel meer doen dan machteloos toekijken en hopen tot er iemand het aandurfde om een andere koerst te gaan varen, met het nodige charisma.
Link1 :
Tijdens zijn inauguratie op 10 december 2023 maakte Milei het meteen duidelijk:
parafraserend: “Bedankt dat jullie mij verkozen hebben, maar… er is geen geld meer. Daarom gaan we drastisch snijden in wat deze staat nog doet: alle overbodige luxe-uitgaven verdwijnen, inclusief de centrale bank en het ministerie van Cultuur.”
Argentinië kan daarmee ook sinds enkele weken (in 2025) uitpakken met een eerste jaar met een begrotingsoverschot hetgeen ongezien was in dat land sinds meer dan 14 jaar.
Belgische tunnelvisie
Ik hoor sommigen al denken “Maar wat heeft dat met ons te maken?”.
Welnu, in België is men al meer dan veertig jaar niet voorbij deze eerste essentiële fase van hervormingen geraakt.
Een eerste fase is vooral een inzicht krijgen en er meteen een publiekelijk toegeven aan koppelen (bij Milei in de vorm van een speech als kersverse president).
De eerste stap zou zijn om gewoon toe te geven dat het geld op is en dat je daar een gepast antwoord op moet geven.
Eerst toegeven dan de financiële (of andere) situatie onhoudbaar is, is een eerste stap om tot een oplossing te kunnen komen.
Net zoals een alcoholverslaafde die zijn probleem blijft ontkennen, blijft onze staat echter vasthouden aan een aanpak van meer schulden op onze collectieve nek halen, meer belastingen heffen (in allerlei vaak zeer vernuftige vormen). Men combineert dit alles ook met meer en meer kortstondig entertainment, en wat politiek theater, regering na regering al decennialang.
Ik beweer dan ook dat dit escapisme, waarbij de schuld afgeschoven word op steeds andere mensen (de buitenlanders, de grote bedrijven, de profiteurs, Putin, Musk, Trump, het klimaat, of een lokale politicus … er zijn altijd wel zondebokken te vinden)
Dit artikel verken ik verder waarom een “Milei-moment” of “No Hay Plata”-moment ook in België onvermijdelijk is, en wat de gevolgen hiervan kunnen zijn.
Want ooit, komt er hier ook iemand op TV een speech geven die zal beginnen met “Er is geen geld meer”.
De vraag is echter, of er dan nog mensen zullen zijn die het nog kunnen begrijpen en slikken.
De Belgische realiteit: Ontkenning en uitstel
Eind jaren 1980 sprak toenmalig premier Wilfried Martens van “het licht aan het einde van de tunnel”. Dit gebeurde in de context van overheidstekorten en schuldafbouw.
Drie decennia na de regeringen Martens, is dat licht in die tunnel nog steeds niet al te zichtbaar.
Integendeel, de schulden blijven oplopen, de fiscale druk is niet alleen historisch hoog, maar ook recordhouder wereldwijd (!) en de economische groei blijft achter. Daarnaast jagen we ook meer en meer innovatie weg, om deze te vervangen door een groeiend aantal ambtenaren en hun consultants,van leerkrachten tot allerlei postjes op lokaal of nationaal niveau.
Dat klinkt meer en meer als een Argentijnse situatie op gebied van structureel politiek probleem.
Alleen heeft dàt land in tegenstelling tot België een meer dynamische manier van omgaan met verandering, alsook een stevige portie grondstoffen die hen kunnen helpen het tij te keren.
België heeft ook een grondstof, onze “brains”... u weet wel, hetgeen we hier massaal wegjagen, kapot belasten of wegpesten.
Zoals een alcoholist meer drinkt om de problemen te vergeten, heeft België steeds gereageerd met meer belastingen, structurele miskleunen die verkocht werden als besparingen en… meer schulden.
Men gaf zelfs meer staatsbonnen uit, om de schulden nog verder te laten oplopen.
Ondertussen vertrekken de briljante geesten naar het buitenland, vestigen de rijken zich elders en raakt de nodige innovatie verlamd.
Openbare voorzieningen worden steeds moeilijker te financieren, terwijl ze almaar meer omvangrijk worden met een leger ambtenaren en hu consultants die de boel draaiende zouden moeten houden.
Dat terwijl politici blijven beloven dat alles onder controle is.
De tunnel is blijkbaar langer dan voorzien zou je denken.
De tunnel is echter een illusie.
Niemand denkt in termen van “No Hay Plata”, want er is geld genoeg (en wanneer we de communisten geloven, zit dat allemaal bij enkele rijken waar we het makkelijk kunnen gaan ophalen).
Je haalt het dus bij de zondebokken; de rijken, de ondernemers, de werkende mensen, de brave spaarder, de goede huisvader, de belegger, de werklozen, de profiteurs, maar evengoed de infrastructuur.
De lijst met vijanden is intussen ook niet meer bij te houden,... iedereen die kritiek geeft is automatisch een extremist, een extreem links sujet, een anarchist, of uiteraard een nazi-aanhanger. In die laatste categorie bevind zich zowat iedereen die niet als een braaf schaap alles slikt dat de krant voorschotelt, of godbetert eens een opmerking maakt die de staat niet leuk vindt, en desnoods wild te keer gaat of zelfs neergeschoten dient te worden zonder vorm van process.
Maar evengoed zijn beleggers, mensen die van hun vrijheden houden, zich van het stroomnet willen loswrikken, een CB-radio in huis hebben of in een schietclub zitten, interesse hebben in bitcoin of mensen die een buitenlandse firma opzetten… allemaal “louche”. Ze passen niet in het plaatje van de melkkoe die 60% tax zal betalen en achtereen in een 15 minute city wordt opgesloten met een “digitale euro” om hun gedrag te monitoren.
Hetgeen voor de meeste mensen altijd rechtschapen is, lekker goedgekeurd wordt en helemaal ok wordt bevonden is: profiteren op een door de staat gesubsidieerde job, waar je vooral niet veel moet kennen en je in de eerste plaats enorm veel vakantie moet kunnen nemen, bovenop je ziektedagen.
Scholen waar er nog nooit een klas een volle lesdag heeft gehad op een schooljaar zijn dan ook geen uitzondering meer, of een stadsdienst die er niet eens meer in slaagt bejaarde mensen een verhuisaanvraag te laten tot een goed einde brengen.
Alles wordt mooi in statistieken gegoten en desnoods door de media selectief uitgelegd.
Tot de melkkoe het snapt, maar ook niet “te moeilijk” gaat doen.
Je kan veel zeggen over Argentinië, maar niet dat het een totalitaire staat heeft. Europa daarentegen… glijdt verder die richting uit.
De ellende stapelt zich verder op, terwijl de meeste mensen gewoon rustig TV kijken, angst-kranten lezen waar de vijanden tot vervelens toe worden aangeduid door freelance journalisten die om het even wat aanwijzen als een bron van hun angsten en schaamte, zolang het de rekeningen maar betaalt.
De noodzaak van een Belgische Milei
Ergens zal er dus een Belgische versie van Javier Milei moeten opstaan, iemand die de waarheid over de geldstromen durft te vertellen en de pijnlijke maatregelen durft te nemen.
Die persoon zal op televisie moeten uitleggen dat er geen geld meer is : “No Hay Plata”, zal dan eerder klinken als:
“Al ‘t geld is op” (desnoods met een Antwerpse tongval).
Omdat een tax en sociaal systeem dat vooral rond 1950 tot 1975 vorm kreeg, intussen totaal niet meer bestand is tegen mensen en systemen die elke hoepel waar ze door moeten springen van buiten kennen, teneinde de sociale zekerheden uit te hollen en als inkomen te bekijken.
De andere kant hiervan is dat gewone werkende mensen elke dag meer risico moeten nemen, en dit risico ook bestraft zien worden, om nog rond te komen of vooruit te geraken met hun toekomstvisie.
Zulk systeem als dat in België is nooit gemaakt geweest voor mensen die met zeer weinig geven om deze streek, en van zodra het stop met “geven” naar de volgende gebieden trekken om daar het onderste uit de kan te halen.
Bekijk ook filmpjes uit nog maar begin jaren 90 uit een stad als Antwerpen, en je ziet wat er aan de hand is.
De gemoedelijke provinciestad werd intussen overrompeld door een hele bevolkingsexplosie waar die structuren nooit op voorzien waren.
Alles barst uit z’n voegen.
Dat telt ook voor bepaalde roofbouw-bedrijven die de markten kapot maken trouwens, evenzeer telt het voor het soort mensen die als een sprinkhanenplaag op de sociale zekerheid neerdalen en elke soort voordeel uitrekenen en uitbuiten zonder enige scrupules.
Waarom zou je nog werken, zeggen zulke mensen me, voor een 1500€ over te houden, wanneer je met wat sociale zekerheid en kindergeld en wat “louche dingen” hier en daar er ook ruim boven uit komt, zonder te hoeven werken?
Werken van 9-to-5 (eerder van 6u30 tot 19u voor velen) is totaal niet meer van deze tijd voor hen. Liever lui dan moe, liever op de staat rekenen, dan zelf iets doen. Een beetje op apps “geld winnen” en wat dates doen ‘s avonds om de tijd te verdoen en de weinige hoop die zulke mensen nog hebben kapot te maken met persoonlijkheids-uitbuiting, veelal ingegeven door de reclamewereld.
Het wordt hen ook zo aangeleerd, en het wordt als vanzelfsprekend beschouwd want … er is schijnbaar “plata” genoeg.
Wel… niet echt.
Dat zulk systeem niet langer houdbaar is, en dat drastische hervormingen nodig zijn, staat niet alleen vast, het kan niet anders door de economische wetten die spelen.
Net zoals in Argentinië zal dit pijn doen in België.
Maar die pijn is noodzakelijk om het fundament voor een duurzame toekomst te leggen.
Voorspellingen voor de toekomst
Meer belastingsdruk en bezuinigingen: Een erg makkelijk te maken voorspelling uiteraard, in een land dat al nummer 1 is in taxatie in de wereld: nog meer taxatie.
Zonder ingrijpen zal de Belgische staatsschuld blijven oplopen totdat een schuldencrisis onvermijdelijk wordt. Dit leidt tot gedwongen bezuinigingen en mogelijk externe inmenging. De bezuinigingen zullen gepaard gaan met steeds minder voordelen voor diegenen die het water dragen, en meer voordelen voor diegenen die het water drinken. De belastingen zullen dan ook terecht komen op diegnene die niet zijn gaan vluchten voor deze omgekeerde redeneringen van de regering, en de overblijvers zullen nog meer belast worden; op beleggen, risico’s nemen, of zelf op het aantal ramen in hun huis. Want niets is te gek voor een staat op zoek naar “geld”.Massale braindrain: Meer hoogopgeleiden zullen het land verlaten, aangetrokken door betere kansen in het buitenland, waar je meestal meer respect krijgt voor echt geleverd werk.
Instorting van openbare voorzieningen: Zonder structurele hervormingen zullen essentiële diensten zoals gezondheidszorg, infrastructuur en onderwijs verder aftakelen.We zien hiervan al jaren de eerste tekenen, maar de snelheid zal enkel toenemen, terwijl de mensen die voor al deze voorzieningen betalen, steeds minder er op zullen kunnen rekenen.
U zal betalen voor een goed ziekenhuis, maar er zelf niet in liggen wanneer u ziek bent.
U zal betalen voor een goede school, maar uw kinderen zullen er niet terecht komen wanneer ze schoolplichtig zijn.
U zal betalen voor goed openbaar vervoer, maar er geen gebruik van kunnen maken omdat het niet haalbaar is in uw job.
Wat overblijft is vooral meer betalen, en steeds minder terugkrijgen.
Harder werken, voor een groeiende groep parasieten.Toename van sociale onrust: De combinatie van fiscale druk en afnemende voorzieningen zal leiden tot groeiende onvrede onder de bevolking. Want het is nooit genoeg. Parasieten stoppen nooit met parasiteren, tot de gastheer sterft of terugvecht.
Een straatkat ontwormt zichzelf niet, evenmin gaat een cafébaas de alcoholverslaafde van de drank af helpen, en zo gaat ook een staat niet uit zichzelf zomaar veranderen.
Het belang van eerlijkheid
De eerste stap naar herstel is eerlijkheid. Politici moeten ophouden met het verkopen van illusies en de realiteit onder ogen zien. Milei’s aanpak in Argentinië kan als inspiratie dienen, al zal het Belgische publiek sceptisch blijven over “Zuid-Amerikaanse toestanden”. Maar de fundamentele boodschap blijft dezelfde: zonder erkenning van het probleem is er geen oplossing mogelijk.
Martens’ “einde van de tunnel”-metafoor doet vandaag pijn omdat het einde nog steeds niet in zicht is. De tunnel is rekbaar gebleken, en de strategie lijkt gericht op het zo lang mogelijk uitstellen van het onvermijdelijke, desnoods over meerdere generaties.
Terwijl de oplossingen voor de hand liggen (hoe pijnlijk ook).
Een afbouw van de EU structuren en hun corrupte inmenging en anti-innovatie houding die ons enorm veel pijn doet.
Een totale opzegging van alle grote instanties die te veel geld kosten om nauwelijks iets op te leveren of contraproductief werken. We denken hier aan RVA, Nationale Loterij, NMBS, de Nationale Bank van België, VDAB, G.O, enz…), maar evenzeer het uitdelen van subsidies aan grote bedrijven, media concerns en andere instanties die het niet nodig hebben. Evenzeer het afschaffen van de enorme aantallen ambtenaren, zo’n miljoen mensen (!) of 21% van de actieve bevolking.
Ministeries opdoeken, centrale banken sluiten en een “grote ommezwaai” teweeg brengen is blijkbaar nooit aan de orde.
Zulke systemen en hun slippendragers kan je enkel maar vastgrijpen, aan de armen en voeten naar buiten dragen terwijl ze stampend en roepen zich wanhopig verzetten.
Want zelfs met hun laatste vrij hand of voet, zullen ze zich aan eender welke deurstijl of drempel vast proberen klampen om toch nog enkele momenten langer die heerlijke macht te hebben, een podium, waarbij ze hun inner-circle kunnen rijker maken in fiat termen, en nog heel even belangrijk zijn in een fiatwereld die wegsmelt waar we allemaal bij staan.
Conclusie
De Belgische economie is vastgelopen in een cyclus van schulden, belastingen en valse beloften. De politiek is hier een trieste afspiegeling van, met BV’s en ego’s die elkaar verdringen met oneliners en krakende maatregelen zoals het uitdelen van cadeau’s, dit alles op kosten van de waterdragers, uitgedeeld aan de water-drinkers … of het nu in de vorm van “ijskast vouchers” of een “sociale premie” is.
Zonder ingrijpende hervormingen dreigt de situatie onhoudbaar te worden, met sociale onrust vandien.
Een Belgische Milei zal ooit opstaan om te zeggen: “No hay plata.” Die boodschap zal pijnlijk zijn, maar is essentieel voor een toekomst waarin het licht aan het einde van de tunnel eindelijk zichtbaar wordt.
Hoe langer men wacht, hoe extremer en harder die “‘t geld is op” zal klinken, en hoe harder de maatregelen zullen uitgevoerd worden.
Op zulk moment zal men achter zaken aankomen als de VDAB ambtenaren, de steden met corrupte OCMW’s, de centrale bank en zo veel meer.
De tranen zullen dan rijkelijk vloeien, vooral bij diegenen die mee in de stoet bleven wandelen hoewel ze wisten dat het systeem verrot was.
Ze zullen wenen, net zoals mensen die bij het ministerie van cultuur in Argentinië werkten.
Je kan met andere woorden in België wel de realiteit blijven ontkennen, je wedde ontvangen en loon incasseren… of doen alsof de tunnel echt is en het einde ervan ook dichter bij komt met nog wat extra taxatie.
In realiteit echter is er geen tunnel. U rijdt er niet op een trein door, maar u zit in een schamel oud karretje op een eindeloze ondergrondse achtbaan, waar je hooguit af en toe een flauwe bocht of corkscrew maakt in het donker, terwijl het leven verder voorbij vliegt.
Hoe langer we moeten wachten op zulke omwenteling, hoe harder het zal aankomen wanneer het karretje stopt.
Tot dan telt vooral de huidige mallemolen…
‘t Geld is op, … maar de bochten nog lang niet.
KdV
@avbpodcast
(link naar de volle speech)
)